Het orgel
Het Van den Heuvel orgel van de Nieuwe Kerk in Katwijk aan Zee werd in 1983 in gebruik genomen.
De geschiedenis en typering van het orgel
In 1979 verstrekte de Kerkvoogdij van de Nederlands Hervormde Gemeente te Katwijk aan Zee de opdracht onder leiding van de adviseur Jaap van Rijn (Hoofdorganist Nieuwe Kerk) aan de Dordtse orgelbouwer Jan van den Heuvel om een nieuw orgel te bouwen. Het orgel werd in de jaren 1981-1983 gebouwd volgens het mechanische sleepladensysteem en staat opgesteld achter het historische Nolting-front uit 1822, hetwelk op aanwijzing en onder toezicht van de Rijksdienst voor Monumentenzorg geheel werd gerestaureerd. De tachtig zelfstandig sprekende stemmen zijn verdeeld over vier klavieren en pedaal. Daarmee is het het op twee na grootste orgel van Nederland, na de St. Laurenskerk in Rotterdam (85/IV/P) en de Kathedrale Basiliek St. Bavo te Haarlem (81/IV/P).
In technisch- en artistiek opzicht vond een oriëntatie plaats volgens de principes van de bekende Franse orgelbouwer Aristide Cavaillé-Coll (1811–1899). De registerbezetting van het Positif is één der grootste ter wereld.
Het heeft in de 18 sprekende stemmen onder andere een doorlopende Cornet décomposé 8-sterk vanuit 8 voet. Een aantal registers van het Positif heeft de 18e-eeuwse Franse mensurering. Het Grand-Orgue heeft naast een Cornet 5-sterk vanuit 8 voet een doorlopende Cornet décomposé 8-sterk vanuit 16 voet. Dit werd nog niet eerder in Nederland gebouwd, evenals de Cornet décomposé 8-sterk vanuit 32 voet op het Pédale. Voornoemde klankopbouw is in geen enkel Nederlands orgel te vinden, echter wel in de grote orgels van de Franse kathedralen zoals de Notre-Dame in Parijs.
Het Récit expressif is boven de orgelkas in de toren van de kerk geplaatst en kan middels het bedienen van een trede bij de klaviatuur, geheel van de kerkruimte geïsoleerd en er direct ingebracht worden, hetgeen een bijzonder effect resulteert.
Naar verhouding heeft dit orgel een zeer rijke tongwerken-bezetting van 22 registers, waaronder het uit 4 registers bestaande Chamade-werk (horizontaal gepositioneerde trompetten).
In het Echo zijn enige registers overgenomen uit het oorspronkelijke Nolting-orgel uit 1822. De klaviatuur werd uitgevoerd in de Franse stijl. Naast de zogenaamde registerstoelen zijn treden boven het pedaal geplaatst welke dienen als speelhulpen. Een aantal constructies toegepast bij deze speelhulpen, zijn speciaal voor dit orgel door Jan van den Heuvel ontwikkeld.
Op het Grand-Orgue, Récit expressif en Pédale is het zogenaamde “Barker-Systeem” toegepast, dit om het gehele instrument op soepele wijze te kunnen bespelen. Het laatste verbeterde systeem door orgelbouwer Cavaillé-Coll toegepast, werd door Van den Heuvel bestudeerd en stond model voor de “Barkers” in het Katwijkse orgel.
Het gehele orgel, dat op zuiver ambachtelijke wijze in de ateliers te Dordrecht gebouwd is, werd persoonlijk door Jan L. van den Heuvel ontworpen en geïntoneerd. Adviseur was Jaap van Rijn, hoofdorganist van de Nieuwe Kerk. Het Nieuwe Kerk-orgel overtuigde de Sociéte Académique “Arts, Sciences, Lettres, gevestigd te Parijs, zodanig dat in 1984 – overigens voor de eerste maal aan een orgelbouwer – hun ‘Medaille d’Argent’ aan orgelbouwer Jan L. van den Heuvel, werd uitgereikt.
Sindsdien verwierf Van den Heuvel vele opdrachten voor het bouwen van orgels van over de hele wereld, zoals onder andere: St. Eustache (Parijs), Duke’s Hall (Londen), Katarina Church (Stockholm), St. Franziskus Kirche (München), Church of the Holy Apostles (New York), Victoria Hall (Genève), en zeer recent werd het contract ondertekend voor de bouw van het belangrijkste concertorgel van Denemarken, en 32-voets instrument met 87 stemmen, hetgeen geplaatst zal worden in een nieuw te bouwen concertzaal in de hoofdstad te Kopenhagen (Denemarken) naar een ontwerp van de vermaarde Franse architect Jean Nouvel.
In 1995 bouwde Van de Heuvel zijn tweede orgel voor Katwijk. Het instrument bevindt zich in de Andreaskerk (Katwijk), beter bekend als het Witte Kerkje aan Zee.
Klik hier voor meer informatie over de compositie van het van den heuvel orgel.